Um BJJ
https://www.bjjudo.com/saga-bjj.html
Uppruni
Brasilískt jiu-jitsu á uppruna sinn í japönsku Kodokan júdói en hefur verið í þróun af Gracie fjölskyldunni í Brasilíu bróðurpartinn af 20. öldinni. Stofnandi þess telst vera Hélio Gracie sem lærði af japönskum júdómeistara á 3. áratug síðustu aldar ásamt bræðrum sínum.
Brasilískt jiu-jitsu fór að njóta alþjóðlegrar viðurkenningar og vinsælda á 10. áratugnum. Royce Gracie vann UFC-keppnina (Ultimate fighting championship) í fyrsta skiptið sem hún var haldin árið 1993 og svo aftur 1994 og 1996. Þar var keppni milli manna sem æfðu hinar ýmsu bardagalistir, svo sem hnefaleika, karate, júdó, tae kwon do og glímu. Gracie var minnsti keppandinn en vann þó auðveldan sigur á keppinautum sínum án þess að kýla eða sparka.
Bardagaaðferðir
Í brasilísku jiu-jitsu er lögð áhersla á gólfglímutækni og lásatök til að yfirbuga andstæðinginn. Yfirburðir stærri og sterkari andstæðings liggja í þyngri höggum og stærra athafnasvæði en með glímu á jörðinni eru þessir yfirburðir að mestu útilokaðir.
Meirihluta af þeim tökum sem notuð eru til að yfirbuga andstæðinginn eru hægt að skipta í tvo stóra flokka, liðamótatök og kverkatök. Með liðamótataki er yfirleitt tekinn fyrir útlimur og hann teygður þannig að liðamótin fara út fyrir sitt eðlilega hreyfisvið. Þrýstingur er svo aukinn á liðamótin á ákveðin hátt og sleppt ef andstæðingurinn getur ekki sloppið úr því og gefur til kynna uppgjöf. Uppgjöf er gefin til kynna með því að slá laust á gólf eða andstæðing með flötum lófa.
Í flestum keppnum eru liðamótalásar sem beint er að hnjám, ökklum og mænu bannaðir vegna mikillar hættu á meiðslum. Hins vegar eru margir liðamótalásar leyfðir sem beinast að sveigjanlegri liðamótum, svo sem úlnlið, olnboga og öxlum. Fleiri lásar eru leyfðir í keppnum eftir því sem keppendur hafa meiri þjálfun. Kyrkingatak, sem truflar blóðflæði til heilans, getur valdið meðvitundarleysi ef andstæðingur gefst ekki nógu fljótt upp. Önnur kverkatök, svokölluð „air chokes“ eru ekki eins árangursrík og geta valdið meiðslum. Óalgengara yfirbugunartak, sem má kalla samþjöppunarlás, verður þegar vöðva andstæðings er þrýst að hörðu, stóru beini, oft sköflung, sem veldur miklum sársauka. Þessir lásar eru yfirleitt ekki leyfðir í keppnum vegna hættu á að rífa vöðvavef.
Sérkenni brasilísks jiu-jitsu
Sérkenni brasilísks jiu-jitsuBrasilískt jiu-jitsu á notkun á vogarafli, liðamótatökum og kverkatökum sameiginlega með júdó og hefðbundnu jiu-jitsu. Ólíkt brasilísku jiu-jitsu er hefðbundið jiu-jitsu ekki keppnisíþrótt og þar eru notuð spörk og kýlingar.
Í nútíma júdó er lögð meiri áhersla á byltur og standandi bardaga. Í brasilísku jiu-jitsu eru leyfðar fleiri aðferðir til að færa bardagann í gólfið, eins og að draga andstæðinginn í gólfið og að henda sér í gólfið þegar maður hefur náð taki á andstæðingnum. Mikið af tökum og aðferðum sem beitt eru í brasilísku jiu-jitsu eru þau sömu og voru í Kodokan júdói, en hinsvegar hefur júdó þróast meira í þá átt að leggja meiri áherslu á standandi bardaga og byltur, fækkað liðamótabrögðum sem leyfileg eru í keppnum og að gera það áhorfendavænna. Það sem greinir brasilískt jiu-jitsu sterkast frá júdó er áherslan á gólfvinnu í brasilísku jiu-jitsu, á móti áherslu á byltur í júdó. Stigagjöf í keppnum er einnig mjög ólík. Stíllega eru þessar tvær íþróttir einnig nokkuð ólíkar. Gracie fjölskyldan vildi skapa þjóðlega bardagaíþrótt, með áhrifum frá brasilískri menningu. Þau lögðu líka áherslu á „náinn“ bardaga (e. full-contact fighting) og sjálfsvörn.
Einkunnarkerfi
Einkunnarkerfi í brasilísku jiu-jitsu byggist á lituðum beltum sem tákna aukna kunnáttu innan sjálfsvarnaríþróttarinnar. Kerfið var þróað af Kano (stofnanda júdósins). Svipuð kerfi eru til í öðrum sjálfsvarnaríþróttum eins og til dæmis í karate, og taekwondo.
Krakkabeltin eru tengd aldri. Við fjögurra ára aldur ná þau gráa beltinu, við sjö ára aldur það gula, 10 ára aldur fyrir það appelsínugula og loks þrettán ára fyrir græna beltið. Aldurinn er hugsaður út frá því að einstaklingar æfi í ár eða meira á milli belta. Til dæmis til að ná fjólubláa beltinu fyrir sextán ára aldur þarf að eyða tveimur árum að minnsta í græna beltinu en einu ári til að ná því fyrir sautján ára aldur.
Tíminn á milli fullorðinsbeltanna eru tvö ár á milli þess bláa og fjólubláa, eitt og hálft ár á milli þess fjólubláa og brúna og eitt ár á milli brúna beltisins og þess svarta. Auk þess eru hæfiskröfurnar fyrir svarta beltið nítján ára aldur, að vera meðlimur að alþjóðasamtökum BJJ, hafa farið á skyndihjálparnámskeið og hafa náð prófi sem dómari síðustu tólf mánuðunum.